Agenda a Chofnodion

Derbyniwyd ymddiheuriadau am absenoldeb gan y Cynghorwyr P. Cooper a C. Evans.

Ar ran y Pwyllgor, dymunodd y Cadeirydd y gorau i Mr Stephen Pilliner, Pennaeth Trafnidiaeth a Phriffyrdd, yn ei ymddeoliad ym mis Medi.  Diolchwyd i Mr Pilliner am ei ymroddiad a'i waith caled yn y Cyngor ar hyd y blynyddoedd, ac am ei gefnogaeth amhrisiadwy i'r Pwyllgor Craffu.

Ni chafwyd dim datganiadau o fuddiant personol.

Ni chafwyd dim datganiadau ynghylch unrhyw chwip waharddedig.</AI2>

Dywedodd y Cadeirydd nad oedd dim cwestiynau wedi dod i law gan y cyhoedd.

Cafodd y Pwyllgor ei Adroddiad Blynyddol ar y gwaith a gyflawnwyd yn ystod blwyddyn y cyngor 2022/23. Nodwyd bod yr adroddiad wedi'i baratoi'n unol ag Erthygl 6.2 o Gyfansoddiad y Cyngor a'i fod yn rhoi trosolwg o'r rhaglen waith a materion allweddol dan sylw, gan gynnwys hefyd unrhyw faterion a gyfeiriwyd at neu gan y Cabinet, adolygiadau Gorchwyl a Gorffen a sesiynau datblygu.

Cyflwynodd cyn-Gadeirydd y Pwyllgor Craffu Lleoedd, Cynaliadwyedd a Newid Hinsawdd yr adroddiad a rhoddodd drosolwg o raglen waith y Pwyllgor ynghyd â'r materion allweddol a ystyriwyd yn ystod y flwyddyn.  Estynnwyd diolch i aelodau'r Pwyllgor am eu gwaith a'u hymrwymiad drwy gydol y flwyddyn ac i swyddogion am eu cymorth a'u cefnogaeth amhrisiadwy.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOLdderbyn Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Craffu - Lle, Cynaliadwyedd a Newid Hinsawdd ar gyfer 2022/23.

Ystyriodd y Pwyllgor, yn unol ag Erthygl 6.2 o Gyfansoddiad y Cyngor, ei Flaengynllun Gwaith drafft ar gyfer 2023/24. 

Yn ei sesiwn datblygu Blaengynllun Gwaith anffurfiol ar
13 Mehefin 2023, dechreuodd y Pwyllgor y broses o lunio'r blaengynllun gwaith ar gyfer 2023/24.  Mae canlyniad y sesiwn ddatblygu bellach wedi'i gyflwyno i'r Pwyllgor yn y Blaengynllun Gwaith i'w gadarnhau.

Datblygodd yr Aelodau Flaengynllun Gwaith y Pwyllgor gan ystyried y materion ac unrhyw bynciau sy'n peri pryder o fewn cylch gwaith y Pwyllgor Craffu Lle, Cynaliadwyedd a Newid Hinsawdd, gan reoli pob agenda trwy Fethodoleg y Porth. 

Hefyd, drwy gydol y flwyddyn, nododd yr Aelodau y byddent yn ystyried Blaengynllun Gwaith y Cabinet er mwyn nodi adroddiadau cyn gwneud penderfyniadau y maent am eu rhoi ar y Blaengynllun Gwaith Craffu

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL gymeradwyo'r Blaengynllun Gwaith Lle, Cynaliadwyedd a Newid Hinsawdd ar gyfer 2023/24.

Cafodd y Pwyllgor adroddiad y Gr?p Gorchwyl a Gorffen a sefydlwyd ar 24 Tachwedd 2022, er mwyn adolygu'r gwaith o Reoli Tipio Anghyfreithlon yn Sir Gaerfyrddin.

Eglurodd Cadeirydd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen fod yr argymhellion yn yr adroddiad wedi eu llunio gan y Gr?p ar ôl ystyried ystod o dystiolaeth, dros gyfres o gyfarfodydd a gynhaliwyd rhwng Rhagfyr 2022 a Mehefin 2023.

Dywedwyd bod y Gr?p, yn unol â chwmpas yr adolygiad, yn ystyried ac yn gwerthuso'r prosesau mewnol, materion gweithredol, a'r trefniadau partneriaeth presennol o dipio anghyfreithlon ar dir cyhoeddus a phreifat ac yn ceisio cynyddu effeithiolrwydd yr adnoddau sydd ar gael.

Casglwyd gwybodaeth am y materion mewn perthynas â tipio anghyfreithlon ar dir preifat a chyhoeddus ac fel rhan o'r broses i sicrhau bod canfyddiadau ac argymhellion clir. Nodwyd y meysydd canlynol fel meysydd ffocws o dan ddull strategol:

•       Dull cyfredol o ymdrin â systemau data a chofnodi.

•       Ymagwedd at addysg ac atal.

•       Trefniadau rheoli a chydweithio.

•       Dull gorfodi; a

•       Chyfathrebu a chyhoeddusrwydd.

Manteisiodd Cadeirydd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen ar y cyfle i ddiolch i'r holl sefydliadau, unigolion a swyddogion a fu'n ymgysylltu â'r Gr?p a'i gynorthwyo. Roedd eu hamser a'u hymrwymiad yn rhoi cipolwg amhrisiadwy ar faterion lleol yn ymwneud â tipio anghyfreithlon a'r hyn oedd yn cael ei gyflawni ar hyn o bryd yn ogystal â'r hyn y gellid ei wneud.

Rhoddwyd sylw i'r ymholiad canlynol wrth drafod yr adroddiad:

·       Mewn ymateb i ymholiad yngl?n â darpariaeth teledu cylch cyfyng, eglurodd Pennaeth y Gwasanaethau Amgylcheddol a Gwastraff, er bod nifer o unedau teledu cylch cyfyng ar waith ar draws y sir ar hyn o bryd, mai'r mater o ran cynyddu'r ddarpariaeth yn ymwneud â'r gallu i osod yr unedau.  Roedd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen yn ystyried defnyddio teledu cylch cyfyng ac fel yr amlygwyd y dystiolaeth, roedd defnyddio teledu cylch cyfyng yn werthfawr wrth atal tipio anghyfreithlon a chasglu tystiolaeth ar gyfer erlyniad posibl.  Er mwyn mynd i'r afael â thipio anghyfreithlon, roedd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen wedi argymell, fel rhan o strategaeth tipio anghyfreithlon, y dylid cynyddu'r defnydd o unedau teledu cylch cyfyng mewn modd strategol ar draws y Sir a fyddai'n cael ei gyflawni drwy gynllun gweithredu cadarn.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL fod yr adroddiad yn cael ei dderbyn a'i gyfeirio at y Cabinet i gael ei ystyried.

Cafodd y Pwyllgor adroddiad, wedi'i gyflwyno gan yr Aelod Cabinet dros Newid Hinsawdd, Datgarboneiddio a Chynaliadwyedd, oedd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am ystyried gorchymyn gwarchod mannau cyhoeddus ychwanegol ar gyfer Gorchmynion C?n Sir Gaerfyrddin. 

Yn ei gyfarfod ar 24 Tachwedd 2022, argymhellodd y Pwyllgor i gyflwyno gwaharddiad ledled y Sir o g?n yn mynd i gae chwaraeon wedi'i farcio a chyflwyno Hysbysiad Cosb Benodedig am y drosedd o beidio â gallu glanhau ar ôl eich ci.  Amlygwyd i'r aelodau bod Cyngor Cyfreithiol wedi nodi bod angen i unrhyw Orchymyn Gwarchod Mannau Cyhoeddus fod yn seiliedig ar dystiolaeth, ac yn ymateb cymesur i'r problemau a oedd yn digwydd.  O safbwynt cyfreithiol, ystyriwyd nad oedd digon o dystiolaeth wedi'i derbyn hyd yma i ddangos yn ddigonol bod cyflwyno Gorchymyn Gwarchod Mannau Cyhoeddus ledled y Sir i fynd i'r afael â'r broblem hon yn gymesur.

Yng ngoleuni hyn, rhoddodd yr adroddiad ddiweddariad i Aelodau'r Pwyllgor a'r opsiynau sydd ar gael i'r Awdurdod yn seiliedig ar gyngor cyfreithiol a roddwyd.  Roedd yr adroddiad yn cynnwys gwybodaeth a chymesuredd y dull arfaethedig o ymdrin â Gorchmynion Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus ar gyfer baw c?n ar gaeau chwaraeon.  Gofynnwyd i'r Pwyllgor adolygu'r opsiynau canlynol a argymhellwyd fel y'u darperir yn yr adroddiad o ran mynd i'r afael â materion Ymddygiad Gwrthgymdeithasol sy'n Gysylltiedig â Ch?n.

·   Yr Awdurdod i ddrafftio ffurflen safonol a phecyn cymorth ar gyfer grwpiau chwaraeon / cynghorau tref a chymuned i'w cefnogi ar gyfer gweithredu cymunedol.

·   Darparu templed tystiolaeth i ddisgrifio natur a maint y broblem mewn lleoliadau penodol i gefnogi gorchmynion ychwanegol a allai fod yn briodol.

·   Cyflwyno Hysbysiad Cosb Benodedig am y drosedd o beidio â gallu glanhau ar ôl eich ci mewn mannau cyhoeddus.

Holwyd ynghylch y canlynol mewn perthynas â'r adroddiad:

·       Dywedwyd ei bod yn anodd i'r cyhoedd fod yn ymwybodol o le mae Gorchmynion Gwarchod Mannau Cyhoeddus ar waith, oherwydd y diffyg arwyddion, ac felly awgrymwyd bod mwy o arwyddion yn cael eu cyflwyno drwy gydweithio â Chynghorau Tref a Chymuned.

·       Dywedwyd y dylid rhoi'r pwerau i Swyddogion Cymorth Cymunedol o fewn Heddlu Dyfed-Powys i orfodi cyfraith y Gorchymyn Gwarchod Mannau Cyhoeddus fel y maent yn ei wneud mewn heddluoedd eraill yng Nghymru.

·       Wrth gyfeirio at nifer y cwynion a ddaeth i law, gwelwyd bod y nifer a nodwyd yn yr adroddiad yn ymddangos yn isel iawn o ystyried bod Aelodau sy'n cynrychioli Cynghorau Cymuned yn derbyn nifer uchel o g?ynion am faw c?n. Amlygwyd felly nad oedd achosion o faw c?n a chwynion yn cael eu hadrodd yn ffurfiol i'r Cyngor Sir. 

Wrth gytuno â'r pwynt a godwyd, dywedodd yr Aelod Cabinet dros Newid Hinsawdd, Datgarboneiddio a Chynaliadwyedd fod Aelodau Cyngor, rhai Cyngor Tref/Cymuned a'r Awdurdod, yn dueddol o ymdrin â materion baw c?n, ac eithrio'r cam ychwanegol i adrodd amdano i'r Awdurdod.  Mae hyn yn golygu nad yw'r Awdurdod yn cael y wybodaeth a'r dystiolaeth leol y mae mawr ei hangen i reoli'r mater.  Wrth gydnabod hyn, dywedwyd  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 7.

Cafodd y Pwyllgor adroddiad ar yr Adolygiad Parcio am Ddim i'w ystyried.  Dywedodd yr Aelod Cabinet dros Drafnidiaeth, Gwastraff a Seilwaith, wrth gyflwyno'r adroddiad, fod y Cyngor wedi cefnogi canol trefi o ran darparu cynlluniau parcio am ddim am nifer o flynyddoedd, a bod dau gynllun ar waith ar hyn o bryd.Roedd y cynllun cyntaf yn darparu pum niwrnod parcio am ddim bob blwyddyn mewn canol trefi, roedd yr ail gynllun a gyflwynwyd ar ddiwedd 2018 yn darparu cyfnodau parcio am ddim mewn canol trefi am oriau penodol ac ar ddyddiau penodol yr wythnos.

Rhoddodd yr adroddiad wybodaeth gynhwysfawr a data graffigol i'r aelodau a oedd yn ystyried effaith y cynlluniau o safbwynt allbwn a refeniw.

Ar ôl ystyried yr adroddiad, gofynnwyd i'r Pwyllgor ystyried y 5 opsiwn fel y manylir arnynt yn yr adroddiad.

Holwyd ynghylch y canlynol mewn perthynas â'r adroddiad:

·      Canmolwyd yr adroddiad am ei wybodaeth gynhwysfawr a'i gynhwysiant a'i ddefnydd o 7 mlynedd o ddata cadarn.  Fodd bynnag, codwyd y byddai'n fuddiol cael golwg ar y data/tystiolaeth i gefnogi'r datganiad – 'Mae meysydd parcio'n gwasanaethu amcan amgylcheddol, economaidd a chymdeithasol hynod bwysig sy'n cynnwys... ysgogi teithio cynaliadwy’.

Yn ogystal, codwyd nad oedd y data o fewn yr adroddiad yn rhoi unrhyw dystiolaeth bod parcio ceir am ddim wedi gwneud unrhyw wahaniaeth o ran nifer yr ymwelwyr â chanol trefi.

At hynny, dywedwyd y byddai parcio am ddim yn mynd yn groes i'r amcan o weithio tuag at deithio mwy cynaliadwy ac annog gyrwyr i ddefnyddio eu cerbydau'n fwy na dulliau teithio eraill fel trafnidiaeth gyhoeddus neu feicio.

Mynegwyd barn na fyddai opsiwn 2 yn cael ei gefnogi, fodd bynnag, ffafriwyd opsiynau 4 a/neu 5.

·      Mynegwyd pryder ynghylch opsiwn 5. O ystyried yr argyfyngau costau byw presennol, byddai cael gwared ar barcio ceir am ddim yn cael effaith niweidiol ar fusnesau. 

·      Mewn ymateb i ymholiad a godwyd ynghylch pwy fyddai'n pennu'r dyraniad cyllideb fel y'i nodwyd yn opsiwn 4, eglurodd y Pennaeth Trafnidiaeth a Phriffyrdd fod y dyraniad wedi digwydd ar ôl derbyn y cyllid yn 2008.  At hynny, cyfeiriwyd at y graffiau yn yr adroddiad a oedd yn dynodi lefelau gwahanol o weithgarwch parcio o fewn trefi o ran gwerthu tocynnau. 

Roedd cyfran y gwerthiannau a'r refeniw mewn perthynas â phob tref, ynghyd ag ymgynghori â'r Cyngor Tref a Chymuned yn pennu lefel y gyllideb a ddyrennir.

Mynegwyd yn gryf ei bod yn bwysig annog ymwelwyr cyn belled ag y bo modd er mwyn cefnogi busnesau mewn trefi ac felly mae'n rhaid i barcio am ddim aros yn opsiwn.

·      Wrth gydnabod bod canol trefi yn profi cyfnod heriol yn ariannol, mynegwyd pryder y byddai'r cynnydd o 5% mewn taliadau, ynghyd â'r gostyngiad arfaethedig mewn parcio am ddim yn cael effaith niweidiol ar gwsmeriaid a masnachwyr.  Yn seiliedig ar yr ystadegau presennol yn yr adroddiad, mynegwyd barn mai'r dewis fyddai cadw'r sefyllfa bresennol.

·      Dywedwyd bod yr adroddiad yn llawn data ac yn cynnwys olrhain a dylanwad y parcio.  Yn ogystal, codwyd y dylid llongyfarch y Cyngor  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 8.

Cafodd y Pwyllgor restr o'r eitemau a fyddai'n cael eu hystyried yn ei gyfarfod nesaf ar 3 Hydref 2023.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL gytuno ar y rhestr o'r eitemau i'w hystyried yng nghyfarfod nesaf y Pwyllgor ar 3 Hydref 2023.

PENDERFYNWYD bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor a gynhaliwyd ar
 15 Mai 2023 yn cael eu derbyn fel cofnod cywir.