Agenda item

Bu'r Pwyllgor yn ystyried adroddiad a oedd yn manylu ar y trefniadau presennol o ran Staff Cyflenwi yn Sir Gaerfyrddin. Gofynnwyd i'r adroddiad adolygu cost-effeithiolrwydd y ddarpariaeth allanol bresennol ac archwilio hyfywedd posibl darpariaeth gwasanaeth mewnol.

Roedd yr adroddiad yn nodi'r trefniadau, y costau a'r modelau amgen posibl ar gyfer darparu staff cyflenwi.  Yn hyn o beth, roedd gan y Pwyllgor ddiddordeb mewn nodi y byddai Llywodraeth Cymru yn gweithredu Cronfa Athrawon Cyflenwi Genedlaethol gyda llwyfan digidol mewn ymdrech i ddatblygu opsiynau ar gyfer model cynaliadwy o addysgu cyflenwi gyda gwaith teg ledled Cymru.  Nodwyd y byddai'n cael ei gweithredu fesul cam ac roedd y Pwyllgor yn edrych ymlaen at gael y wybodaeth ddiweddaraf yn dilyn dadansoddiad o'r cynllun peilot yn Awdurdod Lleol Ynys Môn.

Rhoddwyd sylw i nifer o arsylwadau ac ymholiadau, fel a ganlyn:

Mewn ymateb i ymholiad ynghylch y cynnydd sylweddol yng ngwariant staff asiantaeth yn ystod y blynyddoedd diwethaf, eglurodd y Partner Busnes Arweiniol y gellir priodoli'r costau i'r staff asiantaeth ychwanegol sy'n cael eu cyflogi gan ysgolion y talwyd amdanynt gan gyllid grant Llywodraeth Cymru fel rhan o'r broses adfer ar ôl y pandemig.  Rhoddwyd gwybod i'r Pwyllgor y byddai'r cyllid wedi'i ddyfarnu yn bennaf at ddiben recriwtio staff addysgu a chymorth ychwanegol, ond oherwydd yr ansicrwydd ynghylch hyd y cyllid grant, efallai y byddai ysgolion wedi bod yn amharod i gyflogi staff parhaol a fyddai wedi achosi costau ychwanegol ar gyfer dileu swyddi ar ôl i'r cyllid ddod i ben. Yn unol â hynny, disgwylir gostyngiad yn y gwariant asiantaeth cyffredinol yn unol â lleihau neu dynnu'r grantiau hyn yn ôl.

Eglurodd Pennaeth y Gwasanaethau Addysg a Chynhwysiant, mewn ymateb i gwestiwn, fod modd priodoli'r gwariant ychwanegol yn uniongyrchol i'r cynnydd yn y galw, yn hytrach na chostau cynyddol athrawon cyflenwi.

Yn dilyn ymholiad, amlinellodd y Partner Busnes Arweiniol y costau a'r amserlenni sy'n gysylltiedig â chyflogaeth uniongyrchol yr Awdurdod Lleol, gan gynnwys costau o gymharu â defnyddio Staff Asiantaeth a fyddai'n cynnwys ffioedd asiantaeth.  Yn hyn o beth, cadarnhaodd y Partner Busnes Arweiniol fod y gyfradd isafswm cyflog ar gyfer athrawon cyflenwi a oedd â'r Statws Athro Cymwysedig yn unol â'r Ddogfen Cyflog ac Amodau Athrawon Ysgol (Cymru) bresennol; fodd bynnag, roedd gan ysgolion yr awdurdod i dalu cyfraddau dyddiol uwch os oedd hynny'n briodol. 

Cafwyd trafodaeth ar rolau gwahanol Athrawon Cyflenwi â Statws Athro Cymwysedig a Goruchwylwyr Cyflenwi. Mewn ymateb i'r pryderon a godwyd gan y Pwyllgor ynghylch y potensial i ysgolion ddefnyddio mwy o Oruchwylwyr Cyflenwi fel ateb arbed arian, amlinellodd y Pennaeth Addysg a Gwasanaethau Cynhwysiant ansawdd y gwiriadau dysgu a gynhaliwyd gan yr Awdurdod a dywedodd y dylai ysgolion wneud defnydd effeithiol o gyfuniad o Athrawon Cyflenwi a Goruchwylwyr Cyflenwi. 

Yn dilyn ymholiad ynghylch dyrannu cyllid ar gyfer ysgolion, cadarnhaodd y Pennaeth Addysg a Gwasanaethau Cynhwysiant y byddai cyllid ychwanegol yn cael ei ddarparu i ysgolion sy'n wynebu mwy o heriau, gan gynnwys y rhai mewn ardaloedd difreintiedig drwy gyllid craidd a thaliadau grant atodol.

Cydnabu'r Pwyllgor fod dadansoddiad cychwynnol yn awgrymu na fyddai unrhyw un o'r modelau amgen a nodir yn yr adroddiad yn arwain at arbedion i ysgolion na'r Awdurdod. Fodd bynnag, gallai newid dull o ymdrin ag absenoldebau athrawon tymor byr gyda Goruchwylydd Cyflenwi gynhyrchu rhai arbedion effeithlonrwydd gyda'r effaith leiaf posibl ar ddisgyblion a'u dysgu. Yn unol â hynny, mynegwyd y dylai'r ffordd ymlaen ymgorffori dull cyfunol, gyda phrosesau rheoli absenoldeb gwell i leihau nifer yr athrawon cyflenwi sydd ei angen, ynghyd â sicrhau bod defnyddio athrawon cyflenwi yn effeithiol o ran cost.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL: