Agenda item

Bu'r Pwyllgor yn ystyried adroddiad oedd yn manylu ar y cyfleoedd yn Sir Gaerfyrddin i ddatblygu a gweithredu system iechyd a gofal ar gyfer pobl h?n ar sail 'yr hyn sy'n bwysig' i'r boblogaeth hon ac a fyddai'n addas at y diben yn awr ac yn y dyfodol.

Croesawodd y Pwyllgor Rhian Matthews (Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda/CSG – Cyfarwyddwr System Integredig) i'r cyfarfod.  Rhoddodd y Cyfarwyddwr System Integredig fanylion i'r Pwyllgor am gyflwr presennol y system gofal iechyd a gofal cymdeithasol a'r heriau.  Nodwyd bod anghydbwysedd o ran y galw a'r capasiti sy'n ymwneud â rheoli anghenion y boblogaeth pobl h?n.  Roedd y boblogaeth fregus ac oedrannus yng Ngorllewin Cymru yn tyfu tua 3% y flwyddyn a byddai'n parhau i dyfu am o leiaf 10 mlynedd.  Byddai'r sefyllfa bresennol yn gwaethygu'n sylweddol heb newid a thrawsnewid.

Cydnabuwyd bod aros yn yr ysbyty am y rhai sy'n ddifrifol fregus yn golygu eu bod yn agored i niwed a chanlyniadau gwael gan gynnwys haint, risg uwch o gwympo yn ogystal â cholli cyhyrau a dirywiad mewn lefelau annibyniaeth blaenorol. Roedd hyn yn ei dro yn cynyddu'r angen am ofal a chymorth ar ôl eu rhyddhau gan gynyddu'r galw ar y lefel gyfyngedig o ofal cymdeithasol sydd ar gael.  Yn ogystal, mae cyfraddau rhyddhau gwael yn peryglu gallu'r Adrannau Achosion Brys i dderbyn cleifion sy'n cyrraedd mewn ambiwlans, gan arwain at oedi o ran trosglwyddo cleifion o ambiwlansys.

Nododd y Pwyllgor fod Cytundeb Adran 33 rhwng Cyngor Sir Caerfyrddin a Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda a oedd yn cefnogi strwythur rheoli integredig ar draws iechyd cymunedol a gofal cymdeithasol i oedolion h?n a datblygu llwybrau gofal integredig (Gartref yn Gyntaf) a oedd wedi dangos yn ystod y deuddeg mis diwethaf bod llai o angen gofal a chymorth ar gyfer elfen wedi'i thargedu o boblogaeth fregus a phobl oedrannus hyd at 85%.

Eglurodd y Cyfarwyddwr System Integredig fod y 'Gartref yn Gyntaf' yn ddull (nid gwasanaeth) a fabwysiadwyd gan dimau amlddisgyblaethol o weithwyr proffesiynol a oedd yn ymgorffori arfer gorau ar gyfer rheoli pobl fregus.  Roedd yn cynnwys mynediad cyflym i ofal a thriniaeth ar gyfer anghenion iechyd acíwt o fewn cyfnod o 1 i 2 awr gan ddarparu dewis arall diogel yn lle ysbyty.  Roedd hefyd yn darparu mynediad brys i ofal sylfaenol a darpariaeth ailalluogi o fewn cyfnod 8 – 72 awr i gefnogi pobl i dderbyn triniaeth ac i wella ar ôl anaf neu salwch.

Nodwyd bod Llesiant Delta yn darparu seilwaith digidol a monitro cleifion sy'n cael eu rheoli gartref drwy lwybr Delta Connect.

Nododd y Pwyllgor hefyd y manteision a'r trefniadau llywodraethu fel y manylir arnynt yn y cynllun.

Gofynnwyd nifer o gwestiynau ac roedd y prif faterion fel a ganlyn:

·    Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd y gallai rhai cleifion ofyn am lefel o gymorth a allai eu rhoi mewn perygl, dywedodd y Cyfarwyddwr Gwasanaethau Integredig y byddai'r asesiad bob amser yn seiliedig ar yr hyn sy'n bwysig i'r unigolyn ond bod triniaethau gwahanol, y risgiau posibl a'r opsiynau amgen yn cael eu hystyried bob amser.

·    Mewn ymateb i gwestiwn yngl?n â model T? Pili Pala, dywedwyd bod y canlyniadau'n well i'r rhai a arhosodd mewn ysbytai cymunedol ac y dylid cyflwyno model T? Pili Pala mewn ysbytai cymunedol.

·    Mynegwyd mai un o'r heriau mwyaf ar hyn o bryd oedd newid meddylfryd a diwylliant staff o ddull adweithiol i ataliol.

·    Cydnabuwyd bod angen gwaith ychwanegol o ran hyrwyddo'r gwasanaeth Delta Connect.  Dywedwyd bod y nifer sy'n manteisio ar y gwasanaeth yn uwch pan gafodd atgyfeiriadau eu gwneud gan weithwyr iechyd proffesiynol. 

·    Mynegwyd pryder ynghylch colli pecynnau gofal pan gafodd unigolion eu derbyn i'r ysbyty am fwy na phythefnos.  Eglurodd y Cyfarwyddwr Gwasanaethau Integredig fod unigolion yn colli pecynnau gofal yn ddiangen mewn rhai achosion a bod mesurau lliniaru yn cael eu rhoi ar waith gan gynnwys atgyfeiriadau i'r tîm Gofal Gartref yn Gyntaf o fewn 36 awr.  Nodwyd hefyd y gallai pecynnau gofal newid yn aml pan oedd unigolion yn yr ysbyty am gyfnod o amser oherwydd problemau fel colli cyhyrau. 

·    Gofynnwyd i swyddogion a oedd adnoddau (staff) ar gael i weithredu'r pecynnau gofal oedd eu hangen.  Mewn ymateb, dywedodd y Cyfarwyddwr Gwasanaethau Integredig fod argaeledd gweithlu ar draws y system iechyd a gofal cymdeithasol yn broblem i'r DU gyfan, ond na fyddai ei ddull gwahanol yn cyfrannu at ddefnydd mwy effeithiol ac effeithlon o adnoddau. Yn ogystal, datblygwyd rolau mwy deniadol a phecynnau gwobrwyo ac roedd nifer o rowndiau recriwtio llwyddiannus wedi arwain at gyflogi 20 o staff ychwanegol yn ddiweddar. 

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL gymeradwyo'r cynnig a'r cynllun lefel uchel i'r Cabinet.