Agenda item

[NODER:  Roedd y Cynghorwyr L. Bowen, B.W. Jones, D. Jones, G. Jones ac E. Schiavone a Mrs V. Kenny wedi datgan buddiant yn yr eitem hon yn gynharach.]

Rhoddodd y Cyfarwyddwr Addysg a Gwasanaethau Plant drosolwg o'r adroddiad ac yn benodol tynnodd sylw'r aelodau at yr eitemau canlynol-

• Roedd nifer y staff cymorth mewn ysgolion (rhai nad ydynt yn dysgu - mewn ysgolion) ar gyfradd uwch nag o'r blaen; gyda 1800 o staff cymorth a 1700 o staff addysgu
• Blaenoriaethau'r adran ar gyfer 2019-2023

Codwyd y cwestiynau/sylwadau canlynol wrth drafod yr adroddiad –

• Yn wreiddiol roedd Rhaglen Gwella'r Gwyliau'r Haf yn gynllun peilot dwy flynedd a ariannwyd gan grant. Bydd yr Awdurdod yn ariannu'r prosiect o hyn ymlaen, ond bydd £0.4 miliwn ar gael ledled Cymru cyn hir er mwyn ariannu'r math hwn o waith.
• O dan y Gwasanaeth Trawsnewid Dysgu yn y Cynllun Gweithredu Cryno Is-adrannol, nodwyd y byddai'r Adran yn 'gweithio gyda phartneriaid yn y Bartneriaeth Sgiliau a Dysgu Ranbarthol i ddatblygu mwy o gyfleoedd ar gyfer llwybrau dysgu a dilyniant gan gynnwys Addysg Bellach/Addysg Uwch a gwaith.' Dywedodd y Pennaeth Cwricwlwm a Llesiant wrth yr aelodau fod perthynas waith dda wedi'i meithrin â'r Adran Adfywio Economaidd a bod cynnydd yn cael ei gyflawni. Roedd trefniadau cyllido'r prosiect yn dal i gael eu hystyried.
• Pwysleisiodd yr aelodau pa mor bwysig yw'r Gwasanaeth Cerdd gan ddweud ei fod wedi'i restru fel cryfder mawr yn yr adroddiad, ond mae hefyd wedi'i restru fel maes allweddol i'w wella. Gofynnwyd am sicrwydd y byddai'r Gwasanaeth Cerdd yn parhau ac y byddir yn dod o hyd i gyllid i sicrhau hyn. Dywedodd y Pennaeth Cwricwlwm a Llesiant wrth y Pwyllgor fod adroddiad "Dyfodol Cynaliadwy a Llwyddiannus i'r Gwasanaeth Cerdd" yn cael ei baratoi sy'n amlinellu opsiynau amrywiol i ddiogelu dyfodol y gwasanaeth. Mae Sir Gaerfyrddin yn disgwyl cyllid pellach gan Lywodraeth Cymru yn 2019.
• Cyfeiriodd yr adroddiad at y gweithdrefnau statudol sy'n gysylltiedig â ffedereiddio, ynghyd â chyfeirio'n benodol at resymoli, a gofynnodd yr aelodau a oedd gyriant i ffedereiddio ysgolion. Esboniodd Rheolwr y Gwasanaethau Moderneiddio fod y term "rhesymoli" yn cyfeirio at y rhagdybiaeth yn erbyn cau ysgolion a'r gyriant o blaid ffedereiddio.  Ychwanegodd fod cau ysgol yn cynnwys proses statudol y mae'n rhaid i bob Awdurdod ei dilyn. Mae ysgolion wedi cael eu nodi ond mae cau unrhyw ysgol yn fater emosiynol ac nid yw'n cael ei wneud heb broses ymgynghori helaeth.
• Ym mesur 11 yr adroddiad, nodwyd 'nifer y diwrnodau y mae wedi'i gymryd i'r holl blant a roddwyd i'w mabwysiadu (yn chwarter 4) gael eu mabwysiadu, o'r dyddiad pryd y penderfynwyd y dylid eu mabwysiadu i'r dyddiad pryd y cawsant eu rhoi i'w mabwysiadu.' Nododd yr aelodau gynnydd sylweddol o 625 o ddiwrnodau yn 2016/17 i 2,388 o ddiwrnodau yn 2017/18. Dywedodd y Rheolwr Perfformiad a Gwybodaeth fod hyn wedi digwydd yn fwy na thebyg oherwydd achos cymhleth, ac ychwanegodd y byddai hi'n gofyn i Bennaeth y Gwasanaethau Plant ddarparu ymateb mwy manwl ar gyfer yr aelodau.
• Cyfeiriwyd at y Model Buddsoddi Cydfuddiannol ac o ystyried yr amheuon parhaus a fynegwyd gan yr aelodau, gofynnwyd i'r swyddogion a fyddai'n bosibl cael cyflwyniad ynghylch y mater hwn mewn cyfarfod yn y dyfodol.  Dywedodd y Pennaeth Mynediad i Addysg y byddai'n dosbarthu dolen gyswllt i'r dudalen berthnasol ar wefan Llywodraeth Cymru, sy'n cynnwys y wybodaeth ddiweddaraf ynghylch y Model Buddsoddi Cydfuddiannol.  Atgoffwyd y Pwyllgor y byddai trafodaeth bellach am y mater hwn mewn cyfarfodydd yn y dyfodol wrth ystyried adroddiadau ynghylch y Rhaglen Moderneiddio Addysg.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL dderbyn Cynllun Busnes yr Adran Addysg a Phlant 2019/20 – 2022.