Agenda item

(NODER: Roedd y Cynghorydd H.A.L. Evans wedi datgan buddiant yn yr eitem hon yn gynharach).

Bu'r Bwrdd Gweithredol yn ystyried adroddiad a baratowyd gan Gyfarwyddwr y Gwasanaethau Corfforaethol, ar y cyd â swyddogion o'r Adran Cymunedau a oedd yn dod ynghyd â'r cynigion diweddaraf ar gyfer Cyllidebau Refeniw a Chyfalaf y Cyfrif Refeniw Tai am 2019/20 i 2021/22. Nodwyd bod yr adroddiad wedi cael ei ystyried a'i gymeradwyo gan y Pwyllgor Craffu – Cymunedau yn ei gyfarfod ar 23 Ionawr 2018, fel rhan o'r broses ymgynghori ynghylch y gyllideb.

Dywedodd yr Aelod o'r Bwrdd Gweithredol dros Adnoddau fod yr adroddiad wedi cael ei baratoi gan adlewyrchu'r cynigion diweddaraf a oedd yn rhan o Gynllun Busnes y Cyfrif Refeniw Tai, sef y prif gyfrwng cynllunio ariannol ar gyfer darparu Safon Tai Sir Gaerfyrddin a Mwy (STSG+) ar gyfer y dyfodol. Nodwyd bod y buddsoddiad arfaethedig yn y cynllun busnes presennol wedi cyflawni Safon Tai Sir Gaerfyrddin erbyn 2015 (i'r cartrefi hynny lle'r oedd tenantiaid wedi cytuno i gael y gwaith wedi'i wneud), wedi darparu'r buddsoddiad i gynnal Safon Tai Sir Gaerfyrddin a Mwy, ac wedi parhau i fuddsoddi yn Ymrwymiad i Dai Fforddiadwy'r Cyngor.

Dywedodd yr Aelod o'r Bwrdd Gweithredol dros Adnoddau fod y buddsoddiad cyfalaf o £231m yn y cynllun busnes presennol wedi cyflawni Safon Tai Sir Gaerfyrddin, a bod cyllideb bellach wedi'i datblygu i sicrhau bod y cyllid priodol yn cael ei ddyrannu er mwyn cynnal Safon Tai Sir Gaerfyrddin a Mwy yn achos yr holl eiddo wrth edrych tua'r dyfodol. Rhagwelid y byddai tua £45m yn cael ei wario yn cynnal a chadw'r stoc a'i huwchraddio dros y tair blynedd nesaf. Roedd y gyllideb hefyd yn darparu £44m o gyllid dros y tair blynedd nesaf i gefnogi Rhaglen Tai Fforddiadwy'r Cyngor, a fyddai'n hwyluso cynnydd yng nghyflenwad y tai fforddiadwy ar hyd a lled y Sir drwy wahanol atebion gan gynnwys y rhaglen adeiladu tai newydd a'r cynllun prynu'n ôl. Byddai'r Cyngor hefyd yn ymgymryd â'r rhaglen adeiladu tai newydd drwy gyfrwng ei raglen gyfalaf ei hun a thrwy'r Cwmni Tai newydd - Cartrefi Croeso.

O ran pennu Rhenti Tai, atgoffwyd y Bwrdd gan yr Aelod o'r Bwrdd Gweithredol dros Adnoddau fod yr Awdurdod wedi mabwysiadu Polisi Cysoni Rhent Tai Cymdeithasol Llywodraeth Cymru o'r blaen, a olygai i bob pwrpas bod unrhyw gynnydd arfaethedig mewn rhent yn cael ei ragnodi gan ganllawiau Llywodraeth Cymru a bod hyn yn dosbarthu rhenti i denantiaid y sector cymdeithasol mewn modd tecach.

Daeth y polisi hwn i ben yn 2018/19 a chyflwynwyd polisi interim am flwyddyn ar gyfer 2019/20, gan ragweld y byddai Llywodraeth Cymru yn cyflwyno polisi newydd i'w weithredu yn 2020/21. Roedd y polisi interim hwnnw'n caniatáu i awdurdodau lleol o fewn eu band rhent targed gynyddu rhent yn ôl CPI yn unig. Gan fod Sir Gaerfyrddin ar y pryd o fewn y band rhent targed o ychydig, argymhelliad yr adroddiad cyfredol oedd cynnydd o 2.4% ar draws pob eiddo.

Fodd bynnag, ar 30 Ionawr 2019, roedd Llywodraeth Cymru wedi hysbysu awdurdodau lleol o ddiwygiad i'r polisi interim a oedd yn rhoi hyblygrwydd i awdurdodau lleol â rhent cyfartalog o fewn y Band Rhent Targed gynyddu rhent ‘hyd at £2 yr wythnos’, yn amodol ar sicrhau nad oedd y cynnydd cyfan mewn rhent ar gyfer eu hanghenion cyffredinol a'u stoc tai gwarchod yn fwy na 2.4% ac na fyddai unrhyw denant unigol yn derbyn cynnydd mewn rhent oedd yn fwy na'r codiad polisi y cytunwyd arno o 2.4% ynghyd â'r cynnydd o £2.00.

Dywedodd yr Aelod o'r Bwrdd Gweithredol dros Adnoddau fod y newid yn safbwynt Llywodraeth Cymru wedi rhoi cyfle i'r awdurdod gyflawni ei ymrwymiad blaenorol i denantiaid trwy weithredu'r polisi cysoni a sefydlu lefel decach o rent i'w holl denantiaid. O ganlyniad, cynigiwyd bod argymhelliad 1, o fewn yr adroddiad a gyflwynwyd i'r Bwrdd Gweithredol y diwrnod hwnnw, yn cael ei newid i:-

“1. Cynyddu'r rhent tai cyfartalog yn unol â Pholisi Rhenti Tai Cymdeithasol Interim Llywodraeth Cymru (diwygiwyd ar 30 Ionawr).

a.     Bydd cynnydd o 1.92% yn digwydd i renti eiddo sydd ar y rhenti targed.

b.     Caiff y rhenti hynny sy'n uwch na'r targed eu rhewi hyd nes eu bod yn unol â'r rhent targed.

c.      Gwneir cynnydd o 1.92% i'r rhenti hynny sydd yn is na'r rhent targed a chânt eu cynyddu £1 yr wythnos ar y mwyaf.

Bydd hyn yn cynhyrchu cynnydd o 2.4% neu £2.05 mewn rhent tai cyfartalog a bydd yn darparu'r un gwerth casglu cyffredinol i'r Cyfrif Tai.”

Dywedodd yr Aelod o'r Bwrdd Gweithredol dros Adnoddau, pe bai'r Bwrdd Gweithredol yn cymeradwyo'r argymhelliad diwygiedig, y byddai'n cael ei adrodd wrth y Pwyllgor Craffu - Cymunedau er mwyn ymgynghori yn ei gylch, gydag unrhyw ymateb yn hynny o beth yn cael ei adrodd yn uniongyrchol wrth y Cyngor ar 20 Chwefror.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL ARGYMELL I'R CYNGOR:-