Agenda item

Mynd i'r afael â hiliaeth yn Sir Gaerfyrddin

Mae marwolaeth ofnadwy George Floyd yn yr Unol Daleithiau a'r wythnosau o brotestio a thrafod sydd wedi dilyn wedi rhoi cyfle i ni gyd fyfyrio ar realiti llym hiliaeth ar draws y byd. Rydym yn ymfalchïo yn y ffaith ein bod yn Sir ofalgar, agored a chynhwysol, ond mae'n rhaid cydnabod yn agored bod elfennau o hiliaeth ac anoddefgarwch yn parhau yn ein cymdeithas heddiw yn anffodus. Felly, mae'n ddyletswydd ar y cyngor hwn i gydnabod yn ffurfiol y methiannau hyn, ac estyn llaw i'r gymuned Pobl Dduon ac Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig (BAME), i lunio rhaglenni addysgol rhagweithiol ac ailedrych ar ein henebion hanesyddol yng ngoleuni digwyddiadau diweddar. Felly:

Mae'r Cyngor hwn yn

• Gwneud datganiad clir a diamwys ei fod yn casáu hiliaeth, rhagfarn a gwahaniaethu o bob math – yn y gorffennol a'r presennol.
• Cefnogi'r neges 'Mae Bywydau Du o Bwys' ac yn credu yn hawl dinasyddion i brotestio'n heddychlon mewn amgylchedd diogel
• Cydnabod pwysigrwydd cymunedau BAME yn ein sir ac yn ymrwymo i weithio gyda hwy, rydym yn anelu at addysgu, adnabod a dileu hiliaeth yn Sir Gaerfyrddin.

Bydd y Cyngor yn:

• Gwrando ar lais cymunedau BAME yn ein sir a sefydlu Gr?p Gorchwyl a Gorffen Trawsbleidiol i gymryd tystiolaeth er mwyn sicrhau bod eu pryderon, eu hofnau a'u cynigion yn cael eu clywed yn llawn ac yn llywio polisi yn y dyfodol
• Gweithio gyda Chomisiynydd Heddlu a Throseddu Dyfed Powys i fynd i’r afael â hiliaeth, rhagfarn a gwahaniaethu o fewn y system farnwrol

·        Parhau i ddysgu o ddigwyddiadau hanesyddol mewn dull sy'n ffeithiol gytbwys

• Ymrwymo i weithio gyda'n hysgolion i gynnwys themâu gwladychiaeth, cam-fanteisio, gwahaniaethu a hiliaeth yn y Cwricwlwm Cenedlaethol newydd ac o ran dysgu gydol oes
• Cynnal adolygiad o henebion cyhoeddus, gan gynnwys yr un i Thomas Picton yng Nghaerfyrddin, yn ogystal ag enwau strydoedd ac adrodd ar eu priodoldeb yng Nghymru yn yr 21^ain Ganrif
• Croesawu mis Hanes Pobl Dduon (Hydref) drwy gynnal digwyddiadau cyhoeddus i dynnu sylw at realiti effaith negyddol anghydraddoldeb hiliol a dathlu'r cyfraniad a wneir gan gymunedau BAME tuag at ein bywyd lleol a chenedlaethol”

(NODER: Roedd y Cynghorydd A. Lenny wedi datgan buddiant yn yr eitem hon yn gynharach)

Ystyriodd y Cyngor y Rhybudd o Gynnig canlynol gan y
Cynghorydd Liam Bowen:-

Mynd i'r afael â hiliaeth yn Sir Gaerfyrddin

Mae marwolaeth ofnadwy George Floyd yn yr Unol Daleithiau a'r wythnosau o brotestio a thrafod sydd wedi dilyn wedi rhoi cyfle i ni gyd fyfyrio ar realiti llym hiliaeth ar draws y byd. Rydym yn ymfalchïo yn y ffaith ein bod yn Sir ofalgar, agored a chynhwysol, ond mae'n rhaid cydnabod yn agored bod elfennau o hiliaeth ac anoddefgarwch yn parhau yn ein cymdeithas heddiw yn anffodus. Felly, mae'n ddyletswydd ar y Cyngor hwn i gydnabod yn ffurfiol y methiannau hyn, ac estyn llaw i'r gymuned Pobl Dduon ac Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig (BAME), i lunio rhaglenni addysgol rhagweithiol ac ailedrych ar ein henebion hanesyddol yng ngoleuni digwyddiadau diweddar. Felly:

Mae'r Cyngor hwn yn

• Gwneud datganiad clir a diamwys ei fod yn casáu hiliaeth, rhagfarn a gwahaniaethu o bob math – yn y gorffennol a'r presennol.
• Cefnogi'r neges 'Mae Bywydau Du o Bwys' ac yn credu yn hawl dinasyddion i brotestio'n heddychlon mewn amgylchedd diogel
• Cydnabod pwysigrwydd cymunedau BAME yn ein sir ac yn ymrwymo i weithio gyda hwy, rydym yn anelu at addysgu, adnabod a dileu hiliaeth yn Sir Gaerfyrddin.

Bydd y Cyngor yn:

• Gwrando ar lais cymunedau BAME yn ein sir a sefydlu Gr?p Gorchwyl a Gorffen Trawsbleidiol i gymryd tystiolaeth er mwyn sicrhau bod eu pryderon, eu hofnau a'u cynigion yn cael eu clywed yn llawn ac yn llywio polisi yn y dyfodol
• Gweithio gyda Chomisiynydd Heddlu a Throseddu Dyfed Powys i fynd i’r afael â hiliaeth, rhagfarn a gwahaniaethu o fewn y system farnwrol

·         Parhau i ddysgu o ddigwyddiadau hanesyddol mewn dull sy'n ffeithiol gytbwys

• Ymrwymo i weithio gyda'n hysgolion i gynnwys themâu gwladychiaeth, cam-fanteisio, gwahaniaethu a hiliaeth yn y Cwricwlwm Cenedlaethol newydd ac o ran dysgu gydol oes
• Cynnal adolygiad o henebion cyhoeddus, gan gynnwys yr un i Thomas Picton yng Nghaerfyrddin, yn ogystal ag enwau strydoedd ac adrodd ar eu priodoldeb yng Nghymru yn yr 21^ain Ganrif
• Croesawu mis Hanes Pobl Dduon (Hydref) drwy gynnal digwyddiadau cyhoeddus i dynnu sylw at realiti effaith negyddol anghydraddoldeb hiliol a dathlu'r cyfraniad a wneir gan gymunedau BAME tuag at ein bywyd lleol a chenedlaethol

Eiliwyd y Cynnig.

Cynigiwyd y gwelliant canlynol i'r cynnig gan y Cynghorydd F. Akhtar a oedd yn newid pwyntiau bwled un a phump yn unig yn Rhybudd o Gynnig y Cynghorydd Bowen h.y.

Bydd y Cyngor yn:

• Gwrando ar lais cymunedau BAME yn ein sir a sefydlu Gr?p Gorchwyl a Gorffen Trawsbleidiol i gymryd tystiolaeth er mwyn sicrhau bod eu pryderon, eu hofnau a'u cynigion yn cael eu clywed yn llawn ac yn llywio polisi yn y dyfodol, gyda'r gr?p yn cwblhau'r gwaith mewn deufis. 
• Croesawu cyhoeddiad Prif Weinidog Cymru ei fod yn mynd i gynnal adolygiad cenedlaethol o henebion cyhoeddus, gan gynnwys yr un i Thomas Picton yng Nghaerfyrddin, yn ogystal ag enwau strydoedd ac adrodd ar eu priodoldeb yng Nghymru yn yr 21ain Ganrif

Eiliwyd y Gwelliant

Cafodd cynigydd ac eilydd y Gwelliant gyfle i siarad o'i blaid a bu iddynt amlinellu'r rhesymau dros ei gyflwyno.

Gwnaed nifer o ddatganiadau a gefnogai'r gwelliant. 

Dywedwyd wrth y Cyngor fod cynigydd ac eilydd y cynnig gwreiddiol yn derbyn y gwelliant.

Ar hynny, y gwelliant oedd y cynnig terfynol

Dywedwyd wrth y Cyngor, os byddai'r cynnig terfynol yn cael ei gefnogi, byddai'r mater yn cael ei gyfeirio i'r Bwrdd Gweithredol.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL gefnogi'r Cynnig Terfynol a'i gyfeirio i'r Bwrdd Gweithredol.