Agenda item

Estynnodd y Cadeirydd groeso i'r cyfarfod i Ms Ros Jervis, Cyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd, a Ms Joanna Dainton, Pennaeth Datblygu Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth (Camddefnyddio Cyffuriau ac Alcohol) Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.

Bu'r Pwyllgor yn ystyried Adroddiad Blynyddol Camddefnyddio Cyffuriau ac Alcohol y Bwrdd Cynllunio Ardal, a oedd yn rhoi sylw i ystod o feysydd, er mwyn rhoi gwybodaeth i aelodau a'u diweddaru o ran y trefniadau comisiynu presennol a'r gwasanaethau camddefnyddio sylweddau a ddarperir. Roedd yn cynnwys gwybodaeth am y canlynol:

·       yr amcanion strategol mewn perthynas â darparu gwasanaethau o'r fath, y trefniadau cyllido, a'r gwasanaethau/prosiectau a gomisiynir;

·       datblygiadau lleol a chadarnhad o'r trefniadau llywodraethu a chynllunio sydd ar waith yn rhanbarthol.

Rhoddwyd sylw i'r materion canlynol wrth drafod yr adroddiad:-

·       Cyfeiriwyd at y cyflawniadau a wnaed yn 2017, a oedd yn cynnwys dosbarthu 397 o gitiau Naloxone.  Gofynnwyd pwy oedd wedi derbyn cit Naloxone.  Yn ogystal, dywedwyd y gallai codi ymwybyddiaeth o Naloxone a'i ddiben fod yn fuddiol. Gellid cyflawni hyn drwy gynnal y sioe deithiol ynghylch Naloxone ar draws y sir a darparu hyfforddiant i'r rheiny sy'n goruchwylio drysau tafarnau/clybiau. Esboniodd Cyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd fod Naloxone yn feddyginiaeth a ddefnyddir i atal effeithiau opioidau, yn arbennig mewn achosion gorddos a bod citiau wedi'u dosbarthu'n eang.  Roedd yn cydnabod y byddai codi ymwybyddiaeth yn fuddiol ac y byddai hi'n ystyried ehangu'r rhaglen hyfforddiant yn y dyfodol. Ychwanegodd Pennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth (Camddefnyddio Cyffuriau ac Alcohol) fod Naloxone eisoes yn cael ei ddosbarthu'n eang ar draws ardal Hywel Dda.  

·       Codwyd pryder mawr o ran nifer gynyddol y bobl ifanc sydd â phroblemau mewn perthynas ag alcohol a chyffuriau, a'r amcan yw cael gwared ar broblemau yn hytrach na'u cuddio.  Roedd Cyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd yn cydnabod bod hwn yn faes heriol a bod ymchwil yn cael ei wneud yn barhaus i sicrhau bod y gwasanaethau cywir yn cael eu comisiynu.  Roedd y Bwrdd Cynllunio Ardal yn cynnwys aml-asiantaethau, y mae pob un ohonynt â chyfrifoldeb i fynd i'r afael â chymhlethdod y materion sy'n codi.  Mae'r gwasanaethau triniaeth integredig sy'n darparu dull cyfannol a gr?p deuol sy'n cefnogi ac yn llywio materion heriol o ran iechyd meddwl a chaethiwed.

Yn ogystal, esboniodd Cyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd i'r Pwyllgor fod gwybodaeth newydd wedi dangos nad yw dibyniaeth ar alcohol yn gyfyngedig i bobl ifanc, roedd yn effeithio ar ystod eang o oedrannau gan gynnwys grwpiau o oedran h?n. Addysg, atal ac ymyrraeth gynnar oedd y prif feysydd a gafodd sylw gan y Bwrdd, a oedd yn hanfodol er mwyn lleihau dibyniaeth ar alcohol.  Ychwanegodd Pennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth y byddai'r Bwrdd Cynllunio Ardal yn ymgymryd ag ymarferion i gomisiynu gwasanaethau yn y sector addysg mewn ysgolion a cholegau.

·       O ran Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r 5 ffordd o weithio, gofynnwyd a oedd unrhyw gydweithio â'r trydydd sector a chymunedau? Dywedodd Pennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth fod Gwasanaethau Cyffuriau ac Alcohol Dyfed, sy'n wasanaeth i oedolion, yn gweithio mewn partneriaeth â Dan 24/7, Barod (Drugaid Cymru gynt) a Kaleidoscope, ac mae gan bob un o'r rheiny gysylltiadau agos â chymunedau a busnesau lleol.  Yn ogystal, roedd y Bwrdd Cynllunio Ardal yn seiliedig ar feysydd blaenoriaeth Strategaeth Llywodraeth Cymru, ac roedd yn cynnwys Cynllun Cyflawni a oedd yn canolbwyntio ar driniaeth ac adferiad.

·       Cyfeiriwyd at blant mewn angen y mae eu rhieni'n cam-drin sylweddau. Gwnaed ymholiad ynghylch diffiniad o blant mewn angen.  Esboniodd yr Uwch-reolwr - Anghenion Cymhleth a Phontio, fod plant mewn angen yn golygu plant sy'n derbyn gofal a chymorth a oedd yn cynnwys plant a oedd yn hysbys i'r gwasanaethau cymdeithasol a'r plant/teuluoedd hynny y nodwyd bod angen cymorth ychwanegol arnynt.

·       Gofynnwyd sut yr ydym yn gwybod a yw'r gwasanaethau'n llwyddiannus. Dywedodd Pennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth fod y Bwrdd Cynllunio Ardal yn derbyn ac yn craffu adroddiad ynghylch pob gwasanaeth yn chwarterol, sy'n tynnu sylw Cadeirydd y Bwrdd Cynllunio Ardal at feysydd sy'n peri pryder. Yn ogystal, roedd strwythur y Bwrdd yn caniatáu prosesau sicrhau ansawdd a monitro cadarn.

·       Gofynnwyd i'r swyddogion sut y mae'r gwasanaeth yn darparu canolfannau galw heibio ac esboniodd Pennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth (Camddefnyddio Cyffuriau ac Alcohol) fod rhaid i'r holl ganolfannau galw heibio ddarparu gwybodaeth bob chwarter, a bod unrhyw faterion sy'n codi yn cael eu hadrodd i'r Bwrdd.
  Mae gan y Bwrdd Iechyd fframwaith sicrhau ansawdd tynn ac os nad yw asiantaeth yn rhoi gwerth am yr arian i ddefnyddiwr y gwasanaeth, bydd y Bwrdd yn ymyrryd. 

·       Gofynnwyd a oedd cynlluniau i gynnal adolygiad ynghylch effeithiolrwydd blynyddol y Bwrdd Cynllunio.  Dywedodd Cyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd fod Arolygiaeth Iechyd Cymru wedi comisiynu adolygiad i'r holl Fyrddau Cynllunio Ardal ar draws Cymru yn gynharach eleni. Disgwylir i ganlyniadau'r adolygiad gael eu cyhoeddi ym mis Gorffennaf/mis Awst 2018.

·       Cyfeiriwyd at y 5,000 o ddiwrnodau gwely a oedd wedi'u defnyddio gan gleifion â chyflyrau sy'n gysylltiedig ag alcohol o fewn Bwrdd Iechyd Hywel Dda.  Dywedwyd ei fod yn ddiddorol nodi mai'r gost i'r Bwrdd Iechyd oedd dros £5.2 miliwn fesul diwrnod ar gyfer trin cleifion preswyl yn unig.

Diolchodd y Cadeirydd i Gyfarwyddwr Iechyd y Cyhoedd a Phennaeth Datblygu'r Strategaeth Comisiynu a Phartneriaeth am yr adroddiad a'r cyflwyniad manwl.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL dderbyn yr adroddiad.