Agenda a Chofnodion

Derbyniwyd ymddiheuriadau am absenoldeb gan y Cynghorydd T. Higgins.

Ni chafwyd dim datganiadau o fuddiant personol.

Dywedodd y Cadeirydd nad oedd dim cwestiynau wedi dod i law gan y cyhoedd.

“Adolygu'r ddarpariaeth cynnal a chadw Perthi ac Ymylon Priffyrdd”

Bu'r Pwyllgor yn ystyried adroddiad diwygiedig y Gr?p Gorchwyl a Gorffen a luniwyd ar 17 Tachwedd 2017,sef ymchwilio i'r ddarpariaeth o ran cynnal a chadw perthi ac ymylon priffyrdd.

Nododd y Pwyllgor fod y Gr?p Gorchwyl a Gorffen wedi cyflwyno adroddiad terfynol i'r Pwyllgor ar 18 Mai 2018 lle penderfynwyd cyfeirio'r adroddiad i'r Bwrdd Gweithredol i'w ystyried.  Fodd bynnag, yn unol â'r Cyfansoddiad - Rhan 4.5 - Rheolau Gweithdrefn Craffu, yn dilyn trafodaeth anffurfiol yr Aelodau o'r Bwrdd Gweithredol, cytunodd Cadeirydd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen i gyfeirio'r sylwadau a gyflwynwyd at y Gr?p Gorchwyl a Gorffen i'w hystyried ymhellach. 

Yn ogystal, mewn ymateb i fater a gyfeiriwyd gan y Cyngor ar 12 Medi 2018 (gweler cofnod 8.3) roedd y Gr?p Gorchwyl a Gorffen yn dilyn ymchwil ychwanegol wedi cynnwys adran ynghylch ymylon a dorrir yn hwyr ac yn dilyn hynny wedi cynnwys argymhelliad ychwanegol (2c).

Lluniodd y Gr?p yr argymhellion sydd yn yr adroddiad ar ôl ystyried yr ystod o dystiolaeth oedd dan sylw mewn cyfres o gyfarfodydd a gynhaliwyd rhwng mis Ionawr 2018 a mis Tachwedd 2018.

Cyflwynodd aelodau'r Gr?p Gorchwyl a Gorffen bob un o'r argymhellion i'r Pwyllgor.

Roedd yr adroddiad hefyd yn cynnwys yr atodiadau canlynol:

·         Map o ardaloedd criwiau Sir Cyngor Sir Caerfyrddin

·         Canllawiau ar gyfer Contractwyr - Rheoli Ymylon Ffyrdd er Diogelwch ac er budd Bioamrywiaeth

·         Taflen – Tirfeddianwyr Cyfagos a'r Briffordd Gyhoeddus

·         Canllawiau Amgylcheddol ar gyfer Cynghorau Cymuned wrth reoli eich tir

Holodd y Pwyllgor ynghylch y canlynol mewn perthynas â'r adroddiad:

• Yn dilyn cymeradwyaeth am y broses dendro ddiwygiedig, roedd y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth wedi ail-bwysleisio mai nod y broses dendro newydd oedd annog a chynyddu diddordeb lleol.  Yn ogystal, byddai'r Cyngor, ar ddechrau'r broses dendro,yn cynnal digwyddiadau 'cwrdd â'r prynwr' i roi cyfle i gontractwyr sydd â diddordeb o Sir Gaerfyrddin ac ardaloedd cyfagos i drafod cyfleoedd posibl mewn ymgais i annog cyflenwyr posibl i dendro.
• Mewn ymateb i bryder ynghylch y diffyg cystadleuaeth yng ngogledd Sir Gaerfyrddin, roedd y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth wedi cydnabod bod hyn yn her ac roedd yn gobeithio y byddai'r digwyddiadau Cwrdd â'r Prynwr yn helpu i fynd i'r afael â hyn.

• Yn dilyn sylw a fynegwyd bod yr adroddiad yn canolbwyntio'n helaeth ar ardaloedd gwledig ac nid ardaloedd trefol, dywedodd y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth, er bod torri porfa amwynderau wedi'i gydnabod yn yr adroddiad, nid oedd y ddarpariaeth o fewn cwmpas y gr?p gorchwyl a gorffen hwn a bod y drefn o ran rheoli ymylon ffyrdd mewn ardaloedd trefol yn wahanol iawn i ffyrdd gwledig, roedd y manylion hyn yn yr adroddiad o dan adran 2.3 Yr Arfer Presennol ar gyfer Ffyrdd Trefol. Yn ogystal, roedd yr eitem nesaf ar yr Agenda ynghylch torri Porfa - Amwynderau yn cynnwys gwybodaeth am y dorri gwair trefol.

PENDERFYNWYD derbyn yr adroddiad a'i gyfeirio at sylw'r Bwrdd Gweithredol i'w hystyried.

Gofynnodd y Pwyllgor, yn ei gyfarfod ar 29 Mehefin 2018, i gael cyflwyniad ar y ddarpariaeth bresennol o ran torri porfa amwynderau. Mewn ymateb i'r cais hwn, cafodd y Pwyllgor gyflwyniad gan y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth a'r Rheolwr Tiroedd a Glanhau a roddodd wybodaeth am y canlynol:

• Trefniadau ar gyfer torri'r borfa
• Canolbwyntio ar ardaloedd trefol, gan gynnwys nifer y toriadau
• Diben torri porfa amwynderau
• Nifer y toriadau a'r amserlen
• Yr ardaloedd sy'n cael eu torri yn contract
• Goruchwyliaeth
• Y Fanyleb

Rhoddwyd cyfle i'r aelodau ofyn cwestiynau yn dilyn y cyflwyniad.

• Cafwyd cwestiwn yngl?n â phwy oedd yn gyfrifol am yr ardaloedd glaswellt ym Mharc Diwydiannol Crosshands.  Esboniodd y Rheolwr Tiroedd a Glanhau fod y Cyngor bellach yn gyfrifol a bod yr ardal dan sylw yn cael 12 toriad y flwyddyn fel rhan o'r rhaglen torri'r borfa.
  
  
• Mynegwyd gwerthfawrogiad o ran y gydnabyddiaeth a roddir i bwysigrwydd bioamrywiaeth a chadwraeth mewn ardaloedd gwledig a threfol.  Fodd bynnag, mynegwyd sylw bod cryn dipyn o sylw yn cael ei roi ar y pyrth i mewn i drefi fel nodweddion allweddol ac yn hynny o beth roedd ardaloedd eraill mewn trefi yn cael eu hesgeuluso.  Dywedodd y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth fod y Gr?p Gorchwyl a Gorffen wedi ystyried cadwraeth a bioamrywiaeth yn rhan o'r adolygiad a bod toriadau yn cael eu cyflawni yn bennaf at ddibenion diogelwch. 

Ychwanegodd Cyfarwyddwr yr Amgylchedd er bod symudiad tuag at drefn a fyddai'n cynnwys cyflawni llai o doriadau i'r borfa, cydnabuwyd ei bod yn bwysig i gynnal amwynder deniadol.  I gefnogi hyn, roedd darn o waith yn mynd rhagddo i archwilio pa rywogaethau o laswellt fyddai'n gwella ardal benodol heb yr angen am ormod o waith cynnal a chadw.

• Dywedwyd mewn rhai ardaloedd gwledig bod y contractwyr yn gyrru'n rhy gyflym ac o ganlyniad nid oedd y gwaith yn cael ei gwblhau i safon dderbyniol.  Eglurodd y Rheolwr Priffyrdd a Thrafnidiaeth bod contractwyr, ar ddechrau pob tymor torri, yn cael gwybodaeth ac arweiniad o ran Rheoli Ymylon Ffyrdd ar gyfer diogelwch a bioamrywiaeth, ac mae'n ofynnol i bob contractwr lofnodi i ddweud ei fod wedi darllen a deall y manylion. Yn ogystal, pennir pob ardal benodedig/ardal leol i Arolygydd Priffyrdd er mwyn rheoli safon gwaith y contractwyr.

• O ran lleihau'r amledd, dywedwyd y byddai angen rheoli'r un faint o borfa a thwf hyd yn oed gyda llai o doriadau. Eglurodd Cyfarwyddwr yr Amgylchedd yn dilyn cytundeb y Cyngor i leihau amlder torri'r borfa yn ystod y cyfnod ymgynghori ar y gyllideb, byddai'r adran yn sicrhau arbedion drwy gyfrwng yr adnoddau a'r tanwydd a byddai'r drefn o ran y toriadau yn cael eu rheoli'n unol â hynny.
  
  
• Mewn ymateb i ymholiad, esboniodd y Rheolwr Tiroedd a Glanhau wrth y Pwyllgor y byddai swyddogion yn gallu cynorthwyo'r Aelodau pe byddai ganddynt unrhyw ymholiadau o ran pwy oedd yn gyfrifol am berth benodol.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL nodi'r cyflwyniad ar dorri porfa amwynderau.

Bu'r Pwyllgor yn ystyried y Wybodaeth Ddiweddaraf am yr Ardal Rheoli Ansawdd Aer presennol yn Sir Gaerfyrddin.  Atgoffwyd yr Aelodau fod Deddf yr Amgylchedd 1995 yn datgan bod dyletswydd ar awdurdodau lleol i asesu a rheoli'r ansawdd aer yn eu hardal.

Roedd yr adroddiad yn rhoi gwybodaeth fanwl i'r Pwyllgor am lefelau NO₂ yn enwedig yn nhref Llandeilo ac ardaloedd Caerfyrddin a Llanelli yn ystod 2016, 2017 a 2018.

Atodwyd Cynllun Gweithredu ar gyfer Rheoli Ansawdd Aer pob ardal i'r adroddiad a oedd yn nodi mesurau penodol i'w hystyried er mwyn gwella'r ansawdd aer. Yn dilyn cyfnod ymgynghori cyhoeddus ffurfiol o wyth wythnos, roedd y sylwadau a gafwyd wedi cael eu cynnwys yn adroddiad 'Cynllun Gweithredu Caerfyrddin a Llanelli'

Nododd yr adroddiad fod y camau gweithredu yn parhau i gael eu gweithredu fel y nodwyd ar gam 2 y cynllun gweithredu, a bod lefelau NO₂ yn parhau i gael eu monitro, fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn cydnabod mai'r unig opsiwn hyfyw tymor hir tebygol a fyddai'n sicrhau gwelliant parhaol a phendant i'r aer yn Llandeilo fyddai darparu ffordd osgoi.  

Codwyd y materion canlynol wrth ystyried yr adroddiad:

·         Yn dilyn sylwadau yn ddiweddar gan y Dirprwy Weinidog dros yr Economi a Thrafnidiaeth a fynegodd yn gyhoeddus ei fod yn gwrthwynebu ffordd osgoi Llandeilo, cyfeiriwyd at farwolaeth merch 9 blwydd oed yn 2013, a fu farw o anawsterau anadlu yn ymwneud ag asthma. Roedd hyn, ynghyd â'r newyddion diweddar am y cyswllt tebyg rhwng derbyniadau i'r ysbyty a chynnydd mewn llygredd aer a bod teulu'r ferch wedi cael caniatâd yn ddiweddar i gyflwyno cais o'r newydd am gwest i'w marwolaeth, yn bryderon sylweddol i'r Pwyllgor.

 
Ynghyd â'r ardaloedd monitro o fewn Sir Gaerfyrddin sy'n dangos tystiolaeth o lefelau cynyddol o NO₂ flwyddyn ar ôl blwyddyn, mynegwyd nifer o bryderon cryf ynghylch diogelwch y cyhoedd.  Er mwyn diogelu'r cyhoedd, roedd y Pwyllgor o'r farn bod angen gwneud rhywbeth i leihau'r lefelau NO₂ ac yn benodol sicrhau bod ffordd osgoi Llandeilo yn cael ei chwblhau'n gyflym.

Cynigwyd felly bod y Pwyllgor Craffu yn ysgrifennu at y Gweinidog dros yr Economi a Thrafnidiaeth i fynegi pryderon y Pwyllgor.  Cynigiwyd ymhellach anfon copi o'r llythyr at y Dirprwy Weinidog dros yr Economi a Thrafnidiaeth, Lee Waters AC.

Rhoddodd y Pennaeth Trafnidiaeth a Phriffyrdd ddiweddariad llafar ar y sefyllfa bresennol yngl?n â ffordd osgoi Llandeilo. Roedd y Cyngor wedi bod yn rhagweithiol wrth lobïo Llywodraeth Cymru i symud y cynllun ymlaen. Roedd Llywodraeth Cymru wedi gosod £50m o'r neilltu ac roedd ar hyn o bryd yn aros am gwblhau ail gam arfarniad y cynllun yn unol â phroses Canllawiau Arfarnu Trafnidiaeth Cymru (WelTAG). Mewn ymateb i ymholiad ynghylch yr ansawdd aer ar Heol Ffynnon Job, Caerfyrddin, cadarnhaodd y Pen-ymarferydd Iechyd yr Amgylchedd fod yr ardal yn cael ei monitro. 

·         Dywedodd y Pennaeth Trafnidiaeth a Phriffyrdd wrth y Pwyllgor fod yr awdurdod wedi datblygu a rhoi ar waith nifer o lwybrau cerdded/beicio mwy diogel ar gyfer prosiectau ysgol.  Fodd bynnag, roedd hyn  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6.

Bu'r Pwyllgor yn ystyried yr Adroddiadau Monitro ynghylch y Gyllideb Refeniw a'r Gyllideb Gyfalaf fel yr oeddynt ar 31 Hydref 2018, mewn perthynas â blwyddyn ariannol 2018/19.  Roedd yr adroddiad yn rhoi i'r aelodau wybodaeth am fonitro'r gyllideb ar gyfer Gwasanaeth yr Amgylchedd, Gwasanaeth Diogelu'r Cyhoedd, a'r Gwasanaeth Diogelwch Cymunedol ac roedd yn rhoi ystyriaeth i'r sefyllfa gyllidebol.  Yn gyffredinol, rhagwelir y bydd y gwasanaethau Amgylchedd, Diogelu'r Cyhoedd a Diogelwch Cymunedol ym mynd y tu hwnt i'r gyllideb a gymeradwywyd o £511k.

Roedd y prif amrywiannau ar gynlluniau cyfalaf yn dangos gwariant net rhagweladwy o £16,717 o gymharu â chyllideb net weithredol o £16,820 gan roi amrywiant o £-103k.

Atodwyd Adroddiad Monitro Arbedion a oedd yn cynnwys cynigion 'cyrraedd y targed' a 'heb gyrraedd y targed' o ran arbedion rheoli.

Codwyd y materion canlynol wrth ystyried yr adroddiad:-

• Gofynnwyd a fu unrhyw ddatblygiadau pellach mewn perthynas â meysydd parcio, dywedodd y Pennaeth Priffyrdd a Thrafnidiaeth yr aethpwyd i'r afael â hwn fel rhan o gynigion y gyllideb a rhagwelwyd defnyddio cronfa a fyddai'n disodli'r mesuryddion parcio presennol gyda chyfleusterau talu mwy modern.

• Gofynnwyd a fyddai'r Pwyllgor yn cael y newyddion diweddaraf am yr adolygiad o'r gwasanaeth glanhau. Awgrymodd Cyfarwyddwr yr Amgylchedd y gallai'r Pwyllgor gynnwys yr adroddiad hwn yn ei flaenraglen waith ar gyfer 2019/20. Atgoffodd y Cadeirydd y Pwyllgor am sesiwn ddatblygu ar gyfer y blaenraglen waith oedd wedi cael ei drefnu ar ddiwedd prif gyfarfod y Pwyllgor Craffu – Diogelu'r Cyhoedd a'r Amgylchedd ar 22 Chwefror 2019.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL dderbyn yr adroddiad.

Cafodd y Pwyllgor restr o'r eitemau a fyddai'n cael eu hystyried yn ei gyfarfod nesaf ar 22 Chwefror 2019.

PENDERFYNWYD YN UNFRYDOL nodi'r rhestr o eitemau ar gyfer y dyfodol a oedd i'w hystyried yn y cyfarfod nesaf ar 22 Chwefror 2019.

PENDERFYNWYD llofnodi cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Craffu - Diogelu'r Cyhoedd a'r Amgylchedd a gynhaliwyd ar 16 Tachwedd, 2018 gan eu bod yn gywir.